Proces budowy domu zaczynamy zwykle od wyboru lokalizacji. Ogłoszenia o działkach na sprzedaż, które znaleźć można np. w Internecie, zwykle zawierają podstawowe informacje, takie jak wielkość, przeznaczenie terenu, uzbrojenie i dane właściciela. Jeśli jednak wymarzoną działkę wypatrzymy samodzielnie podczas zwiedzania okolicy, informacje o niej musimy zwykle znaleźć na własną rękę.
Decydując się na zakup działki pod budowę domu, musimy dowiedzieć się, kto jest jej właścicielem. Ważne jest również, czy wybrany przez nas teren jest działką budowlaną, czy rolną. Ta druga będzie tańsza, ale budowa domu będzie wymagała od nas dodatkowych czasochłonnych i dość kosztownych przygotowań. Ważne również są informacje o tym, czy teren jest uzbrojony. Większość danych na temat działki znajdziemy w Internecie, trzeba tylko wiedzieć, gdzie szukać.
Poszukiwanie informacji o działce najlepiej rozpocząć od portali geodezyjnych. Najpopularniejszy i najbardziej wiarygodny jest rządowy Geoportal (geoportal.gov.pl). Jego mankamentem jest to, że część informacji może być nieaktualna. Pod tym względem lepsze mogą okazać się lokalne portale mapowe – często tworzą je województwa lub nawet poszczególne gminy. Znaleźć tam można dane o charakterze katastralnym, mapy i różne warstwy tematyczne. Na mapie możemy znaleźć interesującą nas działkę i sprawdzić jej numer, a ta informacji pozwoli z kolei na ustalenie, kto jest jej właścicielem. Do tego potrzebny będzie jeszcze numer księgi wieczystej, który można uzyskać w starostwie powiatowym na obszarze, którego położona jest interesująca nas nieruchomość lub w sądzie rejonowym. Do wybranej instytucji należy złożyć wniosek wraz ze wskazaniem interesu prawnego – chęć zakupu działki będzie wystarczającym uzasadnieniem, oraz uiścić opłatę. Znając numer księgi wieczystej, możemy zapoznać się z jej treścią bez wychodzenia z domu. Elektroniczny wykaz ksiąg wieczystych dostępny jest online. W księdze wieczystej znajdziemy dane właściciela nieruchomości, ale także informacje dotyczące ograniczonych praw rzeczowych, ograniczeń w rozporządzaniu nieruchomością lub użytkowaniem wieczystym, wpisy roszczeń oraz informacje o ewentualnych hipotekach.
Geoportal może nam również pomóc w ustaleniu uzbrojenia terenu. Działka uzbrojona posiada niezbędne przyłącza oraz dostęp do drogi publicznej. Działka może być w pełni uzbrojona, częściowo uzbrojona lub nieuzbrojona. Informacje te zawiera mapa zasadnicza. Na Geoportalu po odnalezieniu na mapie odpowiedniej lokalizacji, można przeglądać dane dotyczące uzbrojenia działek.
Kolejna ważna informacja to status działki, który również najszybciej będzie sprawdzić w Internecie, ale można też udać się do urzędu miasta lub gminy. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego powie nam, jakie jest przeznaczenie działki – czy mamy do czynienia z działką budowlaną, czy może rolną. Jeśli okaże się, że dana działka nie jest objęta planem zagospodarowania przestrzennego, można sprawdzić warunki zabudowy. Aby to zrobić, należy złożyć wniosek w odpowiednim urzędzie miasta lub gminy. Wydanie decyzji jest bezpłatne, ale zwykle trwa ok. 2 miesięcy.
